Sinh con là việc mất nhiều sức lực và đau đớn, chính vì vậy mẹ cần bổ xung nhiều năng lượng để hồi phục sau sinh. Chuyên mục hôm nay sẽ hướng dẫn chăm sóc bà mẹ sau khi sinh để mẹ nhanh chóng phục hồi sức khỏe.
- “Chăm sóc bà mẹ sau khi sinh con” như thế nào cho đúng KHOA HỌC, AN TOÀN
- [Cảnh báo] 10 Cách chăm sóc bà mẹ sau khi sinh mổ “Cực kỳ sai”
1, Sự thu hồi tử cung
Bình thường ngay sau khi lấy nhau ra, tử cung sẽ co hồi thành một khối cầu an toàn. Ngày đầu sau sinh, đáy tử cung cao khoảng 13cm trên khớp vệ, trung bình mỗi ngày nhỏ đi 1cm. Sau ngày thứ 12 – 13, tử cung thu hồi về nhỏ đủ để nằm gọn trong vùng chậu, không còn sờ thấy đáy tử cung trên bụng nữa.
Sự thu hồi tử cung ở con so nhanh hơn ở con rạ, ở người cho con bú nhanh hơn ở người không cho con bú. Nên mẹ không phải lo lắng vì tử cung thu lại do cơ địa và lần sinh của mỗi người.
Khi tử cung bị nhiễm trùng, sự thu hồi tử cung sẽ chậm hơn bình thường.
2, Vết khâu tầng sinh môn
Nếu tầng sinh môn bị rách hay cắt khi sinh thì được may lại. Vết khâu tầng sinh môn cần được kiểm tra (xem có bị sưng nề, bầm tím, đỏ, đau nhiều, có tụ máu âm hộ, âm đạo, chân chỉ có mủ…) và bôi thuốc 3 lần mỗi ngày bằng thuốc sát trùng, sản phụ nên tự rửa thêm khi tiêu tiểu, thay băng vệ sinh sạch nhiều lần trong ngày, tránh tình trạng ẩm ướt kéo dài vết thương sẽ chậm lành và dễ nhiễm trùng, tập đi tiểu, ngồi dậy đi lại, tránh bị táo bón…
Kháng sinh thường được bác sĩ cho sử dụng trong 5 ngày. Nếu vết may tốt và lớp da may bằng chỉ không tiêu thì thường sẽ được cắt chỉ vào ngày thứ 5 sau sanh.
3, Sự tiết sữa
Sau khi sinh, lượng sữa non tăng dần lên. Vào khoảng ngày thứ 3 sau sinh có hiện tượng lên sữa (ở người đẻ con so là từ 3-5 ngày, người đẻ con rạ là từ 2-3 ngày sau đẻ). Sản phụ sẽ thấy vú căng cứng, đau nhức, có thể sốt nhẹ (38 – 38,5 0C), đôi khi kèm nhức đầu, khó chịu. Tình trạng căng sữa có thể kéo dài 24 – 48 giờ, sau đó sữa thực sự chảy ra. Nếu căng sữa nên cho trẻ bú thường xuyên hơn, bú đúng cách và vắt sữa dư.
4, Nghỉ ngơi
Sau khi sinh, người mẹ chỉ nằm bất động trên giường 8 – 10 giờ (24 giờ với người sinh mổ), sau đó nên đi lại nhẹ nhàng. Tuy nhiên, ban đầu, sản phụ cần ngồi dậy từ từ, hít thở sâu, rồi chậm rãi đưa chân xuống đất trước khi đứng thẳng dậy. Nếu thấy chóng mặt, sản phụ cần nằm xuống để máu lưu thông lên não, tránh hiện tượng choáng ngất, bị ngã.
Mẹ sau sinh nên ngoài phòng phơi nắng vào buổi sáng (trước 9 giờ) khoảng một vài tuần sau sinh, hít thở không khí trong lành và vận động nhẹ nhàng.
Nếu ở những nơi lạnh như ở vùng núi, cao nguyên hay vào mùa đông lạnh có gió bấc… mẹ sau sinh có thể nằm phòng kín đáo tránh gió lùa sau sinh, sử dụng máy sưởi, chăn ấm, nhưng không nên sưởi bằng than tổ ong vì dễ ngạt hơi độc.
5, Bà mẹ sau sinh có thể bị bí tiểu
Trong trường hợp bị bí tiểu, các mẹ có thể chườm nóng, xoa bụng dưới…
6, Táo bón sau sinh
Nên tránh để bị táo bón bằng cách ăn nhiều rau, trái cây, uống nhiều nước.Trong trường hợp bị trĩ, có thể dùng thuốc bôi để đỡ đau.
7, Ngủ nghỉ như thế nào?
Trong tháng đầu, bé thường hay thức nhiều về đêm và sản phụ phải thức theo, vì vậy nên tranh thủ ngủ những lúc trẻ ngủ. Có thể vắt sữa cho vào bình tiệt trùng bảo quản trong tủ lạnh vài giờ nhờ người thân cho trẻ uống một vài lần vào ban đêm để tránh tình trạng sản phụ bị mất ngủ nhiều quá.
- [GIẢI ĐÁP THẮC MẮC] Tiêm phòng cúm trước khi mang thai mấy tháng
- Chích ngừa rubella trước khi mang thai mấy tháng
8, Dinh dưỡng
Mẹ sau sinh có thể ăn theo khẩu vị thường ngày nhưng không nên ăn mặn, tránh các gia vị có mùi nồng cay có thể ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ khiến trẻ chê không bú như hành, tỏi, tiêu, ớt… Mẹ nên ăn những thức dễ tiêu, hạn chế đồ lạnh, hải sản trong 6 tuần đầu sau sinh.
Trong thời kỳ hậu sản và trong suốt thời kỳ cho con bú, mẹ cần ăn thêm mỗi bữa một chén cơm hoặc ăn thêm 2 bữa ăn phụ, uống từ 1-2 ly sữa mỗi ngày. Nhưng nên nhớ rằng sữa không thay thế được thức ăn. Chế độ ăn cần có đủ 4 nhóm thực phẩm (bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất).
Uống đủ nước (1,5 – 2 lít /ngày), nhiều hơn nếu thời tiết nóng, mẹ lao động, tiết mồ hôi nhiều. Nếu uống ít nước và nhất là ăn thiếu rau trái sẽ dễ bị táo bón.
Bia, trà không phải là thức uống lợi sữa. Nên tránh các thức uống có cồn và chất kích thích.
Một số gia vị, chocolate, cà chua…có thể làm trẻ khó tiêu và táo bón.
Trong thời gian cho con bú, người mẹ chỉ nên dùng thuốc khi thật sự cần thiết và chỉ nên sử dụng các loại thuốc đã được sử dụng lâu dài, đã có bằng chứng là không gây ảnh hưởng tai hại cho cơ thể trẻ sơ sinh.
Tránh hút thuốc, uống rượu, dùng thuốc xổ, kháng sinh và các thuốc loại có thể qua sữa mẹ. Nếu mẹ tiếp xúc với chất độc (thuốc trừ sâu, rượu, thuốc lá, hơi chì…) hoặc dùng các loại thuốc có trọng lượng phân tử nhỏ (chloramphenicol, nitrofurantoin, sulfonamide, tetracycline, thuốc chống ung thư, nội tiết tố…) các chất này có thể từ máu mẹ vào sữa và gây ngộ độc cho trẻ.
Trên đây là hướng dẫn chăm sóc mẹ sau sau khi sinh, Mom & Baby hi vọng với những kiến thức trên mẹ có thể chăm sóc bản thân, nhanh chóng phục hồi sức khỏe.
